16 Kasım 2014 Pazar

Kebikeç Duası: Yâ Kebikeç!

İnternet üzerinden kitap satışı yapan kitapyurdu.com u bilirsiniz. Yapmış olduğum son kitap alışverişimin içerisinde göndermiş oldukları bir ayraç oldukça dikkatimi çekti. Bundan güzel bir post çıkar diyerek hemen bloğuma da bu konuyla ilgili birşeyler yazmak istedim.



Ayraçta yer alan "Ya Kebikeç" isimli dua, hattat Fuat Başer tarafından özel olarak kitapyurdu için yazılmış. Peki nedir bu kebikeç?

Ben bu kebikeç hikayesini ilk kez bir edebiyat öğretmenimden dinlemiştim.  Kendisi, eski zamanların yazma eserlerinin kapağında "Ya Kepikeç" ifadesine yer verildiğini, bunun da kitapların böceklerden, güvelerden ve çeşitli haşeratların zararlarından korunması maksadıyla yapıldığını söylemişti. Kebikeç, doğu mitolojisine göre kitapları kurtlardan koruyan bir çeşit cin imiş. Eskiden, korunması istenen kitabın ilk sayfasına Kebikeç'in sembolü çizilir ve  “Yâ Kebikeç! Hıfz el varak ilâ kıyâmet.” ("Ya Kebikeç! Bu kitabı kıyamete kadar koru!") yazılarak kitap Kebikeç'e emanet edilirmiş.


Bu hikayeyi dinlememin üzerinden yıllar geçip de, kitapyurdu.com'un bu zarif ve anlamlı ayracı ile karşılaşınca mütemadiyen gülümsedim. "Kitap kurdu" denince nasıl ki insanın aklına gözlüğünün ardında, kitaplar arasında kaybolmuş biri geliyorsa, kepikeç deyince de böyle iri boğumlu, gözlüklü bir kurtçuk gelir benim aklıma. 

Son olarak, kitapyurdu.com'un tasarladığı ayraçta yazılan kısmı da birebir paylaşmak isterim:

"Birçok el yazması eserin kapağında ya da ilk sayfasında rastladığımız "Ya Kebikeç" ifadesi, kitapların böceklerden güvelerden korunması maksadıyla yazılmış bir nevi "Kitap tılsımı" olarak meşhurdur. Çünkü Kebikeç, kitaplar kurtlanmasın, böcekler güveler kemirmesin diye, kitabın kapağına kondurulan bir çeşit efsundu.

Tılsımlı olduğuna inanılan bu ismin, kitapları her türlü haşerattan koruyan efsane bir canlı olduğuna inanılsa da; Kebikeç, kitap kurtlarının şahı olarak biliniyor.

Kitaplara "Ya Kebikeç" yazılması bir nevi "Ey kurtçuk! Bu kitap sana ait değil. Başkasının malına zarar verme!" ikazıdır. Tabi kitap kurtlarının, efendilerinin ismini kitabın üzerinde görünce "Bu kitap efendimizin himayesinde" diyerek yaklaşamayacağı düşünülmüştür."

Tüm kitap kurtları adına, bu güzel hediyesi için kitapyurdu.com'a teşekkürü bir borç bilirim. Bu güzel geleneğimizin yeniden gündeme getirilmesi çok zarif bir düşünce olmuş gerçekten... Eminim ki her kitap severi sevindiren, ufak ama anlamlı bir hediye olmuştur bu şirin ayraç.

Mutlu bir pazar olsun efendim...

Aşkla kalın!

19 yorum:

  1. Bu özel ve anlamli ayraciniz hayirli olsun.Ben ilk defa sizden duydum.Bu duanin günümüzdede hala hatirlanip ve kitap severlere de bir ayraç halinde gönderilmesi çok güzel:)Eskilerden günümüze ulaşmış herşey beni çok etkiliyor:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bloğuma ilk yorumunuz, öncelikle hoşgeldiniz :) Gerçekten eskilere dair birşeylerin yeniden gündeme geliyor olması inanın beni de çok mutlu ediyor.. Ben de pek bir mutluyum bu ayraçla kitaplarımı okumaktan ^_^

      Sevgiler :)

      Sil
    2. Hoşbuldum :) Aslında ilk yorumum değil yaklaşık bir aydir takipteyim bloğunuzu:)begenerek okuyorum paylasimlarinizi.İlk ilgimi çeken postunuzda country tarzi oturma alanlariydi.Ben de country tarzına hayran olduğum için hemen izlemeye aldım :)

      Sil
    3. Kusuruma bakmayın öyleyse bir önceki yorumunuzu hatırlayamadım :) country dizayn candır, hayaliyle aşk yaşıyorum yıllardır :) Dileyen herkese evini gönlünce düzebilmeyi Mevlam nasip etsin inşallah :)

      Sil
    4. Asıl siz kusura bakmayin ben sadece paylasimlarinizi beğendiğimi dile getirmek istemistimm :)

      Sil
  2. Ne kadar degisikmisilk defa duydum :) ogrendigim iyi oldu :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben de ilk duyduğum zaman hayrete düşmüştüm canım ^_^

      Sil
  3. Ne kadar degisikmisilk defa duydum :) ogrendigim iyi oldu :)

    YanıtlaSil
  4. Çok teşekkür ederim en kısa zamanda paylaşacağım inşallah :)

    YanıtlaSil
  5. Bir kitapsever olarak bunu ilginç bilgiler koleksiyonuma ekliyorum :) Paylaştığın için teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Rica ederim Esra Gül Hanım, faydalı olabildiyse ne mutlu bana :)

      Sil
    2. Konuyla alakasız ama ismim Esra, Gül evlenmeden önceki soyadım, Coşkun ise evlendikten sonraki :)

      Sil
    3. Evet şimdi dikkat edince kızlık soyadınızı büyük yazdığınızı farkettim :) Kusura bakmayın lütfen

      Sil
    4. Rica ederim, sadece blog komşusu olduğumuza göre böyle ufak ayrıntıları bilmek daha iyi olur diye düşündüm :)

      Sil
    5. Kesinlikle aynı fikirdeyiz :) Belki biliyorsunuzdur ama bilmiyor olma ihtimalinize istinaden adımın Özlem olduğunu söylemek isterim :)

      Sil
  6. Çok teşekkür ederim en kısa zamanda paylaşacağım inşallah :)

    YanıtlaSil
  7. Bu guzel duayi manevi hastaligi olanda yaninda taşıyabilirmi bilgi verirseniz sevinirim

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Öyle bir bilgiye rastlamadım, ruhsal anlamda sıkıntılar için İnşirah, Duha ve Tin Surelerini okumak daha fazla yarar sağlar Allahın izniyle..

      Sil
  8.  Hocanın biri mollasından bir kitap ister. Molla kitabı eline alınca görür ki, lime lime; güve delik deşik etmiş. Hoca bağırır: ‘Yâ kebîkeç’ yazmadın mı? Molla cevap verir: Yazdım, yazdım ama, önce Kebîkec’i yemiş de, sonra kitabı yemiş.’

    YanıtlaSil

Can-u gönülden yapılan birkaç satır kelamdır bu blog sahibesini sevindiren :)

BLOG DESIGN-Değmesin Yağlı Boya