Hummalı okula hazırlık çalışmaları yavaş yavaş tamamlanıyor.
Yeni kıyafetler, çantalar; rengarenk kırtasiye malzemeleriyle çocuğunuzun okula
hazır olduğunu düşünüyorsunuz. Peki çocuğunuzun okula başlamasına siz hazır mısınız?
Çocuğunuzun okula başlama sürecinde rahat bir tavır sergilemesi
ve yaşayabileceği olası sorunların üstesinden kolayca gelebilmesi için siz
ailelere düşen bazı görev ve sorumluluklar yer alıyor. Çünkü çocuğunuzun bu
süreçte rahat olması ve sorunları kolayca atlatabilmesi çocuğunuz için olduğu
kadar sizin için de önemli bir uyum göstergesidir.
Çocuğunuzun okula başladığı ilk günlerde yaşadığı kaygı
olağandır. Bu kaygı zamanla azalır ve okula uyum süreci sağlıklı bir şekilde
tamamlanmış olur. Ancak bazı durumlarda bu kaygı artarak devam edebilir.
Okula uyum sürecinde çocuklarda bazı davranışlar gözlemlenir.
Bazı çocuklar okula gayet ilgili ve rahat başlıyorken, bazı çocuklar ilk gün ya
da ilk hafta istekli başlayarak sonrasında okula sürekli gelecek ve uyması
gereken kural ve sorumluluklarının farkına vararak tepki gösterebilirler. Bazı
çocuklar ise baştan itibaren anne ve babasından ayrılmak istemeyebilirler.
Okula başlayıncaya kadar geçen süre içinde sadece ev ve aile
ortamına alışkın olan bir çocuk için, yeni bir ortama adapte olmak zordur.
Çocuğun yeni bir sosyal ortama adapte olurken “Evim okula yakın
mı?” , “Annem babam beni almaya gelecek mi?” , “Hiç kimseyi
tanımıyorum!”, “Ne çok kural var!” ,
“Ya tuvaletim
gelirse?” ya da “Ya sınıfımı bulamazsam”
gibi kafasında bir çok kaygı dolu sorular olur.
Peki bu
dönemde çocuğunuza nasıl davranmalısınız?
·
Öncelikle çocuğunuza okulla ilgili
bilgi verin. Okulun her gün gidilmesi gereken oyun, arkadaş ve eğitim yeri
olduğunu ve orada keyifli vakit geçirebileceğiniz özellikle
vurgulayın.Çocuğunuza yetişkinlerin her sabah işe, çocukların da okula
gitmeleri gerektiğini söyleyebilirsiniz.
·
Çoğu ebeveyn çocuklarının okula
başlama süreci konusunda çocuklarından daha fazla kaygılıdırlar. “Daha çok
ufak, ezerler” ya da “Benden nasıl ayrılacak, daha önce hiç ayrılmadık”
şeklinde cümleleri onun yanında paylaşıyorsanız, çocuğunuz kendi durumu için
endişelenmesi gerektiğini düşünür. Bu durum da, çocuğunuzun sizden ayrılma ve
okula uyum sürecinin uzamasına sebep olabilir.
·
Bu haftadan itibaren belli
saatlerde yemek yeme, oda toplama, televizyon izleme ve uyku gibi ihtiyaçlarını
düzene koymaya çalışın. Tatildeyken her istediğini yapan, canı istediğinde
yemek yiyen, uykusu geldiğinde uyuyan çocuklar okula başladıklarında oldukça
zorluk çekebiliyorlar.
·
Normal bir uyum sürecinde dahi
okulun ilk günlerinin çocuklar için stresli ve kaygı verici olduğu gerçeğini
unutmayın. Bu süreçte çocuklarınız psikolojik nedenlere bağlı olarak karın
ağrısı, mide bulantısı, kusma, yüksek ateş vb rahatsızlıklar yaşayabilirler. Bu
süreçte önemli olan problemlerin kaynağına inmek, onun yanında olduğunuzu
hissettirmek ve size güvendiğini hissettirmenizi sağlamaktır.
·
Çocuğunuza güven duygulu
aşılamalısınız. "Buralardayım", "Çıkışta seni alacağım",
"Kapıda olacağım" gibi cümlelerle çocuğunuzu sakinleştirebilirsiniz.
Okulun ilk günlerinde dersin bitiş saatinden biraz daha önce okulda olmanız
çocuğunuzun kaygılanmasını engelleyebilir. Hatta mümkünse öğretmeniyle
görüşerek çocuğunuzu zil çalmadan birkaç dakika önce okuldan alabilirsiniz.
Eğer almak için gecikmişseniz lütfen şaka yaptığınızı dile getirmeyiniz ya da
yalan söylemeyin. O günü telafi ediyor olsanız da uzun vadede çocuğunuzla
aranızdaki iletişimin bozulmasına neden olabilirsiniz.
·
Okulda dersler henüz başlamadan
evvel hazırlanan oryantasyon programlarına katılmaya azami özen gösterin. Bu
süreçte çocuğunuz okulunu sınıfını, öğretmenini ve sınıfta kendisi gibi bu
sürece alışmaya çalışan arkadaşlarını görerek kendini daha güvende ve rahat
hisseder. Çocuğunuzun bu tanışma, kaynaşma ve ortamın havasını solumasına izin verin.
·
Okulun ilk günlerinde anne
babası olarak çocuğunuza eşlik edebilirsiniz ancak bu durumu anneanne babanne
ya da dedelerin de eşlik ettiği büyük bir seremoni haline dönüştürmeyin. Bu
şekilde bir kalabalıkla okula giden bir çocuk için, okula gitmek normal bir
süreç olmaktan çıkar.
·
Çocuğunuzun üzerine aşırı
titremeniz çocuğunuzun uyum sürecinin uzamasına sebep olur. Okula gittiği için
çocuğunuzu ödüllendirmeyin. Okula gidiyor olmasını büyümüş, okul çağına gelmiş
olmasıyla ilişkilendirin.
Uyum
sürecinde okula gitmeyi reddeden çocuk için neler yapılabilir?
·
Okulun ilk birkaç haftasının
stresli olabileceğini unutmayın. Bu dönemde çocuğunuza karşı daha fazla anlayış
göstermeye çalışın.
·
Çocuğunuzun okula neden
gitmek istemediğini öğrenmeye çalışın. Eğer çocuğunuz size fazla bağımlıysa,
daha önce farklı bir çevreye girmemiş yahut sorumluluk alabileceği alanlar
olmadıysa okula gitmeyi reddediyor olabilir. Ya da çocuğunuz kendisi okuldayken
size bir şey olacağından da korkuyor olabilir. Bazen de yeni bir kardeşin
doğmuş olması bile çocuğunuzun okula gitmeyi reddediyor olmasında etkili bir
sebep olabilir.
·
Kesinlikle
kaygılarını ve çekingenliğini saçma bulmayın ve bu düşüncenizi olumlu bir dil
kullanarak çocuğunuzla paylaşın. Okula gidiyor olmasını daha çok büyümüş olması
ve böylelikle eğitime hazır olduğu gerçeği ile ilişkilendirin ve şu şekilde
paylaşın: “Artık okula gidecek kadar büyüdün ve bu beni çok mutlu ediyor.”
·
Okula gitme konusunda
kararlı ve sabırlı tutumunuzdan ödün vermeyin. Bu tutumunuz, uyum sürecinde
yaşamış olduğunuz problemlerin çözümünde en önemli kısımdır.
·
Okula
gitmesi konusunda tüm aile bireyleri olarak kararlı olmalısınız zira çocuklar
bazı psikosomatik yani psikolojik ağrılar ya da şikayetler üreterek okula
gitmemek için bahaneler üretebilirler.
·
O okuldayken gününüzün
nasıl geçeceğini anlatın. Evde ev işleri yaparak onu beklediğinizi bilmesini
sağlayın, çoğu çocuk okula gittiğinde annesinin dışarıda geziyor olduğunu ya da
evdeki kardeşle oyun oynayarak kendisi olmadan çok keyifli vakit geçirdiği endişesinden
dolayı okula gitmeyi reddeder.
·
Eğer servise binme ya da okula
gitme konusunda sizinle çok zıtlaşıyorsa, bağımlı olmadığı ebeveyni ile
gönderin.
·
Okula gitmek
istemediği için onu eleştirmeyin, kızmayın. Hislerini anladığınızı düşünmek
bile çocuğunuzun kaygılarını yatıştırır, unutmayın. Çocuğunuzu okula karşı uyum
problemi yaşamayan çocuklarla asla kıyaslamayın.
·
Eve geldiğinde gün içinde
yaşadıklarıyla ilgili konuşun, anlatmak istediklerini dinleyin ancak anlatmak
istemiyorsa üst üste sorular sorarak onu zorlamayın.
·
Çocuğunuz bu süreçte okula neden
gitmek zorunda olduğu yönünde bir soru yöneltirse kesinlikle okula gitmenin
zorunlu bir durum olduğu yönünde bir cevap vermeyin. Zorunluluk dolayısıyla
okula gönderildiği fikri çocuğun zihnindeki okul imajını kötü etkileyecektir.
*
Not: Bu
makale, okula yeni başlayacak öğrenci velilerine bugün vermiş olduğum
"Çocuğum Okula Başlıyor" isimli psikolojik eğitim seminerimde
anlatmış olduklarımın makaleye dönüştürülmüş şeklidir.
Okula
yeni başlayacak olan tüm öğrencilerimiz için hayırlı, mutlu ve başarı dolu bir
eğitim-öğretim yılı olmasını Yüce Mevlamdan niyaz ediyorum.
Aşkla
Kalın!
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Can-u gönülden yapılan birkaç satır kelamdır bu blog sahibesini sevindiren :)